انواع سایز کابل برق: برق در زندگی مردم نقش مهمی دارد و کابل‌های برق عمده ترین واسطه‌های اتصال و انتقال جریان برق محسوب می‌شوند. کابل برق با توجه به نحوه کاربرد در سایز و اندازه‌های متنوع تولید شده اند. آشنایی با انواع سایز کابل راهنمای خوبی برای انتخاب دقیق سیم و کابل آلومینیومی و مسی خواهد بود.
کابل‌های برق از در کنار هم قرار گرفتن چند سیم و چند‌هادی به وجود می‌آید و توسط یک عایق پوشیده می‌شوند. می‌تواند به خوبی انتقال و جا به جایی جریان برق را انجام دهد.
نحوه سایز بندی کابل برق
سایز و اندازه کابل برق دارای اعداد و ارقامی‌است که ویژگی و بخش‌های مختلف گابل را مشخص می‌کند. لذا سایز کابل برق بستگی به تعداد سیم‌های‌هادی و نول و سطح مقطع آن دارد. به همین ترتیب هنگام بیان سایز کابل درج و خوانده می‌شوند. عدد سمت چپ برای تعداد رشته‌هادی و عدد بعد مشخص کننده سطح مقطع خواهد بود. در صورتی که در کابل، رشته نول وجود داشته باشد عددی دیگر دیده می‌شود که مشخص کننده رشته نول خواهد بود.
به عنوان مثال کابل ۳ * ۲: این سایز حاوی دو اطلاعات در مورد رشته و سطح مقطع است. این کابل از ۲ رشته تشکیل شده است و از سطح مقطع ۳ میلی متر برخوردار است.
اگر ۱۵۰+ ۷۰ * ۳ داشته باشیم: به معنای این است که تعداد رشته ۳ عدد است و سطح مقطع ۷۰ میلی متر و رشته نول از سطح مقطع ۱۵۰ میلی متر برخوردار است.
انواع سایز کابل
کابل برق سایز‌های مختلفی دارد و یکی از روش‌های سایز بندی و تقسیم آن به صورت فوق بود. حال سایز‌های دیگری را مورد بررسی قرار می‌دهیم:
کابل NM-B: این کابل به صورت حروف به نمایش در می‌آید. حرف N نشان دهنده عایق غیر فلزی است. حرف B نشان دهنده میزان گمای قابل پشتیبانی توسط کابل که 194 درجه فارنهایت است. این کابل در داخل دیوار استفاده می‌شود و امکان استفاده به صورت رو کار را ندارد. از این کابل در مصارف خانگی استفاده می‌شود.
کابل برق ۱۴ * ۲: این کابل دارای دو رشته و سطح مقطع ۱۴ میلی متر است. کابل امکان استفاده در مدار جریان را فراهم می‌کند. برای نصب کلید برق و کلید پریز و انواع لامپ استفاده می‌شود.
کابل اغشان ۱.۵ * ۲: این کابل دارای دو رشته‌هادی با رنگ مختلف می‌باشد. از رایج ترین مدل‌های سیم و کابل محسوب می‌شود. از این کابل برای کانال‌های برق و لوله‌های ساختمانی استفاده می‌شود. می‌تواند حداکثر ۱۹ آمپر برق را خود عبور دهد. تعداد رشته‌های موجود در آن ۳۰ رشته از جنس مس می‌باشد.
کابل برق ۱۰ * ۲: این کابل دارای‌هادی از جنس مس است. از دو رشته سیم به وجود آمده و در قطعات الکتریکی استفاده می‌شود. حداکثر جریانی که از خود عبور می‌دهد ۳۰ آمپر است.
کابل برق ۱۲ * ۳: این کابل در تجهیزاتی مانند بخاری، لباس شویی و ماشین ظرفشویی استفاده می‌شود. حداکثر دمایی که از خود عبور می‌دهد ۲۰ آمپر می‌باشد.
کابل برق و روشنایی: این کابل‌ها در سایز‌هایی تولید می‌شوند که توانایی حمل جریان ۱ تا ۱.۵ آمپر را داشته باشند. عمده ترین کاربرد آن شامل چراغ‌های روشنایی و سیستم نورپردازی است.
اهمیت سایزبندی کابل برق
انتخاب کابل مناسب، برای محل مورد استفاده از اهمیت زیادی برخوردار است. در حقیقت سایزبندی کابل در خصوص موارد استفاده در ساختمان، برق‌کشی، صنایع و وسایل برقی با یکدیگر متفاوت خواهد بود. چنانچه سایز کابل متناسب با مکان قرارگیری آن نباشد می‌تواند سبب بروز مشکلاتی چون آتش‌سوزی، افت ولتاژ، افت فشار و جریان شود. این مسائل می‌تواند باعث آسیب به وسایل الکتریکی، سوختن یا نیم‌سوز شدن و همین‌طور به وجود آمدن هزینه‌های تعویض و یا تعمیر شود. کابل‌های برق دارای سایزبندی‌های مختلفی بوده که اساس این سایزبندی انتقال مناسب جریان و جلوگیری از افت ولتاژ است.
یک فرد متخصص باید بتواند متناسب با محل استفاده، سایز کابل مناسب را برگزیند. به عنوان مثال اگر از کابل‌های دارای مقطع بالاتر در مکان‌های با مصارف خانگی استفاده شود مشکلاتی نظیر افزایش مصرف برق و یا آسیب به‌وسیله الکتریکی به وجود خواهد آمد. در واقع کابل‌های دارای مقطع بالاتر مناسب انتقال جریانات و انرژی با فشار زیاد هستند و کاربرد آن‌ها بیشتر در امور صنعتی است. از سوی دیگر سایزبندی کابل‌های برق و شناسایی آن‌ها می‌تواند یک خرید مقرون به صرفه از کابل و سیم به دنبال داشته باشد.
اگر سیم و کابل برق‌رسانی، متناسب با محل نباشد، عملکرد مناسبی ارائه نمی‌کنند. اگر سیم و کابل متناسب با کلیدهای روشنایی انتخاب نشود نمی‌توان از آن‌ها در محل استفاده نمود و یا اینکه در صورت استفاده خطرات زیادی ایجاد خواهد شد. به همین خاطر باید قبل از خرید هر نوع سیم و کابل مختصات مورد نیاز محل‌های متفاوت سنجیده شده و سپس با توجه به آن اقدام به خرید کرد این کار در خصوص خرید سیم و کابل برای پروژه‌های بزرگ بسیار مهم است.
سایز کابل برق خانگی
مهم‌ترین فاکتور برای تعیین سایز کابل برق خانگی بررسی کنتور برق است. در واقع برای تعیین سایز کابل برق خانگی باید با استفاده از کنتور برق به یکسری از مختصات برق‌رسانی منزل اطلاعاتی را به دست آورد. سپس به‌وسیله این اطلاعات، مشخصات سایز کابل را تعیین نمود. این کار اصولی‌ترین عملکرد در جهت تعیین سایز کابل برق خانگی است که می‌تواند جلوی هر نوع اشکال و عیب را در حین برق‌رسانی گرفته یا به حداقل برساند. کنتور برق خانگی اطلاعاتی نظیر میزان مصرف، ولتاژ برق، فاصله خط توزیع برق تا محل انشعاب و همین‌طور اینکه مصرف‌کننده برق سه‌فاز یا تک‌فاز است را ارائه می‌دهد. از آنجایی که عموماً مصارف برق خانگی به‌صورت تک‌فاز هستند باید سایز کابل مصارف آن به شکل ۲۰ تا ۳۲ آمپر انتخاب شود. در واقع در اشتراکات تک‌فاز جریان‌های شهری از ۱۵ آمپر شروع شده و عموماً تا ۳۲ آمپر افزایش می‌یابد. به همین خاطر از کابل‌ها با ظرفیت ۲۰ آمپر یا بیشتر به‌عنوان سایز مناسب برای مصارف خانگی مناسب استفاده می‌شود. البته در مصارف خانگی به جهت استفاده‌های متعدد، کابل‌های مختلفی چون کابل افشان، کابل نسوز، کابل سه‌فاز، کابل مفتولی و… نیز کاربرد دارند.
چگونگی سایزبندی کابل‌های برق
همان‌طور که بیان نمودیم استفاده از کابل دارای سایزبندی مناسب، مطابق با محل استفاده از اهمیت بالایی برخوردار است. چنانچه این اصل رعایت نشود می‌تواند سبب مشکلات جبران‌ناپذیری شود. به همین خاطر برای سهولت در کار و یافتن سایز کابل متناسب با جریان عبوری ارقام و اعدادی بر روی کابل درج شده که تمامی بخش‌های آن کابل به‌وسیله همین اعداد و ارقام معرفی می‌شود. این اعداد نشان‌دهنده تعداد رشته‌های کابل، سیم‌های نول به کار برده در کابل و سطح مقطع است. عدد اول درج شده بر روی کابل از سمت چپ تعداد رشته‌های هادی به کار برده شده در کابل را نشان می‌دهد و عدد بعد از آن سطح مقطع کابل را نشان می‌دهد. بر روی کابل یکسری اعداد دیگری مانند عدد ۲۳ نیز درج شده‌اند که اطلاعات کلی از کابل می‌دهند. عدد ۲ روی کابل نشان‌دهنده آن است که دو رشته سیم هادی در کابل به کار رفته و عدد ۳ نشان‌دهنده سطح مقطع آن است. این اعداد با ترتیب در کنار یکدیگر قرار گرفته و در صورت‌عدم آشنایی با این اعداد، بهتر است جهت شناختن هر عدد و نشانه‌های آن به جدول فنی اعداد مراجعه کنید.
چگونگی شناخت اندازه کابل‌های برق
شناخت اندازه کابل‌های برق کار دشواری نیست علی‌الخصوص برای افرادی که در این زمینه فعالیت می‌کنند و تجربه کافی دارند. با این حال لازم است که مصرف‌کنندگان برای دفع هر نوع خطر ناشی ازعدم تناسب کابل با محیط بتوانند سایز کابل‌ها را به طور دقیق تشخیص دهند. تشخیص اندازه کابل برق به‌صورت یکی از موارد زیر صورت می‌گیرد.
تشخیص از طریق عدد و نشانه‌های اختصاری درج شده روی عایق کابل؛ عدد آخر روی کابل از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که این عدد بر روی کابل نشان‌دهنده AWG آن است. همچنین از طریق این اعداد می‌توان اطلاعات کامل‌تری را نسبت به کابل از جمله نول بودن آن کسب کرد.
برش دادن سیم به شکل عمودی؛ برش دادن یکی از راه‌های شناخت اندازه کابل برق است. این راه زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که از طریق مرحله اول نتوان اعداد کابل را مشاهده کرد. در حقیقت با این کار می‌توان اعداد درج شده کابل را که نمایان نیستند به دست آورد.
اندازه‌گیری قطر سطح مقطع؛ این روش باعث می‌شود تا سایز مناسب در جهت انتقال جریان محل نصب به دست آید. این اندازه‌گیری باید در واحد اینچ، بدون در نظر گرفتن عایق انجام شود. نحوه این اندازه‌گیری به این شکل است که ابتدا باید قطر سیم را بر ۰.۴۶ تقسیم کرد. سپس لگاریتم عدد کسب شده را به دست آورده و لگاریتم را مجدد به ۰۵۰۳۰۵ تقسیم کرد. ۳ رقم به دست آمده شده از عدد نهایی AWG سیم را نشان می‌دهد.
سایز کابل برق برای پریز برق
سایز کابل برق برای پریز‌ها با کابل کشی عمومی‌ساختمان متفاوت است. در پریز‌های برق اغلب از کابل ارت و دوفلو در سایز ۲.۵ میلی متر استفاده می‌شود. اگر از سیم‌هایی با سطح مقطع بیشتر استفاده شود می‌تواند جریان بیشتری ار تحمل نماید که مورد نیاز نمی‌باشد. لذا استاندارد ملی و بین المللی حداکثر جریان عبوری از سیم و کابل مربوط به پریز را ۲.۵ میلی متر قرار داده است.
سیم و کابل‌های برق دارای استاندارد‌های سطح مقطع هستند که با توجه به ضخامت سطح مقطع قادر به میزان جریان خاصی می‌باشند. به جدول زیر توجه داشته باشید:
ضخامت سطح مقطع به میلی متر
۰.۵
۰.۷۵
۱
۱.۵
۲.۵
۴
۶
۱۰
۱۶
۲۵
میزان جریان عبوری به آمپر
۳۵
۵۰
۷۰
۱۲۰
۱۸۵
۱۵۰
۲۴۰
۳۰۰
۴۰۰
۵۰۰
همچنین برای لامپ و لوستر و‌هالوژن و کولر آبی و سایر سیستم‌های روشنایی از سیم با سطح مقطع ۵.۱ میلی متر استفاده می‌شود.
برای سیم کشی اصلی برق و کولر گازی که نایز به شدت جریان کمتری دارند از سیم با سطح مقطع ۴ میلی متر استفاده می‌شود.
برای سیم کشی تلفن از سیم ۴ رشته ای و برای سیم کشی آیفون از سیم ۸ رشته ای استفاده می‌شود.
- ۰۲/۰۵/۳۱